Enigmatyczny bóg Pan: Jego preferencje dla Ziemi nad Olimpem i jego szczera historia miłosna



Obserwując pasące się owce, grał na flecie. Choć melodia była smutna, przepełniała ją taka czułość, że każdy, kto ją usłyszał, zatrzymywał się i słuchał. Piękne dźwięki emanowały z gęstwiny, miejsca, do którego ludzie rzadko się zapuszczali. Było to królestwo Pana, boga o niekonwencjonalnym wyglądzie, który rządził dziką przyrodą i wyrażał swoją smutną historię miłosną poprzez muzykę.

W starożytnym greckim panteonie Pan nie zajmował może centralnej pozycji, ale jego rola była znacząca. Symbolizował jedność między człowiekiem a naturą, nadzorując pasterzy, dzikie zwierzęta, ptaki i zwierzęta gospodarskie. Pomimo pogodnego usposobienia, życie Pana było pełne nieszczęść. Jakie historie związane są z tym bogiem? Dlaczego opłakiwał swoją ukochaną? Jak rzucił wyzwanie Apollinowi? I jak Pan stał się jedynym mitycznym stworzeniem, którego śmierć została odnotowana w źródłach historycznych?

Inny rodzaj boga

Homer opisuje niezwykły wygląd Pana. Urodzony z kozimi nogami i małymi rogami, żywa natura małego Pana przestraszyła jego matkę, prawdopodobnie Penelopę, która czekała na Odyseusza. Porzuciła go, ale bóg Hermes, czując litość, owinął Pana w skórę zająca i przyniósł go na Olimp. Na Olimpie, domu bogów, wesoła natura małego Pana zachwyciła bóstwa. Chociaż pozwolili mu zostać, Pan wolał doliny ziemi, gdzie mógł wypasać owce i śpiewać piosenki.

Najweselszy z bogów

Zmęczony Olimpem, Pan zstąpił na ziemię, dołączając do ludzi, zwierząt, pól i lasów. Organizował leśne festiwale z satyrami i nimfami i często towarzyszył Dionizosowi, uzupełniając boga winiarstwa swoją wesołą obecnością. Pomimo niezwykłego wyglądu Pana, wielu czciło tego patrona natury i pasterzy. Pan był czczony w całej Grecji. Ludzie wierzyli w jego ochronę podczas wypraw do lasu, a pasterze postrzegali go jako starszego „kolegę”. Jednak jego ukochana nie odwzajemniała jego uczuć.

Opowieść o Panu i Syringi

Miłość Pana do nimfy Syringi zainspirowała wielu artystów. Syringa, oddana naturze i polowaniom, odrzucała miłość. Jednak na jej widok Pan został urzeczony i zaczął ją ścigać. Uciekając przed nim, Syringa modliła się do boga rzeki, który przemienił ją w trzcinę. Obejmując ją, Pan odkrył, że postać jego ukochanej wydłużyła się i kołysała na wietrze. Na pamiątkę Syringi, Pan stworzył flet z trzciny i grał smutne melodie, które mówiły o jego żalu i smutku. Flet stał się symbolem pasterzy, a Pan, jak wierzono, nauczył ich muzyki.

Tajemnicza śmierć Pana

Co ciekawe, Pan jest jedynym bóstwem, o którego śmierci wspominają źródła historyczne. Plutarch wspomina wydarzenie z czasów panowania cesarza Tyberiusza. Rybak o imieniu Tamus, zbliżając się do Zatoki Korynckiej, usłyszał tajemniczy głos instruujący go, aby ogłosił w Palodes, że „wielki bóg Pan nie żyje”. Tamus wykonał polecenie, a miejscowa ludność pogrążyła się w żałobie po Panu. Słowo „pan” oznacza po grecku „wszystko”, sugerując być może nie tylko śmierć Pana, ale także koniec samych bogów. Chociaż odpowiedź pozostaje nieuchwytna, Pan jest pamiętany jako jedno z najbardziej czczonych bóstw starożytnej Grecji, wybierając życie na ziemi zamiast raju na Olimpie.

---

Amon
www.strefa44.pl
www.strefa44.com.pl